آب زنید راه را هین که نگار می‌رسد / مژده دهید باغ را بوی بهار می‌رسد
راه دهید یار را آن مه ده چهار را / کز رخ نوربخش او نور نثار می‌رسد
رونق باغ می‌رسد چشم و چراغ می‌رسد / غم به کناره می‌رود مه به کنار می‌رسد
باغ سلام می‌کند سرو قیام می‌کند / سبزه پیاده می‌رود غنچه سوار می‌رسد… (1)
باز هم به کلکِ بی زبان ِقرطاس ِ سپید پناه می آورم تا در این هول عظیم روزمرگی دمی تجربه کنم اینجا ” نبودن ” را . این هنگام دستم به قلم نمی رود ، پنجه هایم به حال خود نیستند به فرمان من نیستند ، بیهوده می کوشم آرامشان کنم اما یکباره چنان غافلگیر شده اند که هنوز گیج اند . نمی توانم به خویش این تلنگر را بدهم و بگویم : بنویس . چرا که کلمات چنان شتاب زده و سراسیمه در فضای خیالم چرخ می زنند که هیچ کدام دُم به دست نمی دهند و به رقص آمده اند .
در سکوتِ تیره و آرام باغستان هایِ بسترِ یک رودخانهِ تاریک در نیمه های شب ، نزدیکی های سحر ناگهان مرغی ناشناس که آشیانش را گم کرده :” باز گشته رغبتش دیگر ز رنجوری نه سوی آب و دانه ، جور دیده مردمان را ، می دهد پیوندشان با هم ، می کند از یاس خسران بار آنان کم ، می نهد نزدیک با هم آرزوهای نهانشان را” (2) .
آمده تا شعله کشد در این تن خسته ، جانب دوستی انسان با طبیعت را از سر گرفته تا شرح هجران را این مرغ بیدل مختصر کند .
سخن تازه از نوروز گفتن دشوار است ، نوروز یک جشن ملی ست اما آن را همه می شناسند که چیست ! بسیار گفته اند و بسیار شنیده اید . پس به تکرار نیازی نیست ؟ چرا هست ! در علم و ادب تکرار ملال آور است لیکن احساس تکرار را دوست دارد و با تکرار جان می گیرد . نوروز داستان زیبائی ست که در آن ؛ طبیعت ، احساس و جامعه هر سه دست اندر کارند . قرن های دراز است که نوروز بر جشن های جهان فخر می فروشد این بدان جهت است که نوروز یک قرارداد مصنوعی و یا یک جشن تحمیلی نیست بلکه روز شادمانی زمین و جوش شکفتن ها و شور زادن ها و سرشار از هیجان هر “آغاز “. جشن های دیگر غالبا انسان ها را از کوچه و بازار ها در میان اتاق ها و زیر سقف ها جمع می کند در فضای روشن از چراغ و لرزان از دود و آراسته از گل های مقوایی و … می برد اما نوروز دست مردم را می گیرد و از زیر سقف ها و درهای بسته به دامن آزاد و بیکران طبیعت می کشاند . گرم از بهار ، روشن از آفتاب ، لرزان از هیجان و آراسته با شکوفه ، سبز و معطر از بوی باران ، بوی پونه . . .
در آن هنگام که مراسم نوروز را بر پا می داریم گویی خود را در همه نوروز هایی که هر ساله در این سرزمین برپا کرده اند ، حاضر می یابیم و در این حال صحنه های تاریک و روشن تاریخ ملت کهن ما در برابر دیدگانمان رژه می روند . نوروز عیاشی و” بی خودی” نبوده است . اعلام ماندن ، ادامه داشتن و بودن این ملت بوده است و نشانه پیوند با گذشته ای که زمان و حوادث ویران کننده همواره در گسستن آن می کوشیده است .
مسلما اولین روز بهار ، سبزه ها ” روییدن ” آغاز کرده و رود ها ” رفتن ” و شکوفه ها ” سر زدن ” و جوانه ها ” شکفتن ” . این یعنی نوروز . نوروزی که با جانِ ملیت زنده بوده ، روح مذهب نیز گرفته است . سنت ملی و نژادی ، با ایمان و عشق نیروی تازه ای که در دل های مردم این سرزمین برپا شده بود پیوند خورد و محکم گشت .
گویی خداوند هم تاکید بر برپا داشتن نوروز داشته است آنجا که می فرماید : قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ، بگو در زمين بگرديد و بنگريد چگونه آفرينش را آغاز كرده است . (3)
در اندرون خانه بودم ناگهان ندایی سر داد ، کنجکاو شدم ، پدرم بود که شاهنامه می خواند که :
ز یاقوت سرخ ست چرخ کبود / نه از آب و گرد و نه از باد و دود
به چندین فروغ و به چندین چراغ / بیاراسته چو به نوروز باغ
روان اندرو گوهر دلفروز / کز او روشنایی گرفته ست روز
ز خاور بر آید سوی باختر / نباشد از این یک روش راست تر (4)
کمی آن طرف تر برادرم را دیدم گلستان در دست می گفت :
به بازوان توانا و قوت سر دست/ خطاست پنجه مسکین ناتوان بشکست
بنی آدم اعضای یکدیگر اند / که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار / دگر عضو ها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی / نشاید که نامت نهند آدمی . . . (5)
و من همچنان به اصوات آنان گوش فرا می دادم . از طرفی احساسات ناسونالیستی تا آن قله ها ی رفیع بالا می رفت و به خویش مفتخر می شدم و از طرفی دیگر به یاد نهج البلاغه آن حضرت می افتادم که می فرمود : ملت دو گروه اند : یا در خلقت با تو برابرند یا برادر دینی تو اند (6). در هر صورت با توجه به این که در این ایام جان بخش هستیم شایسته تر آن است افکار نو و کار آمد تر را در فضای ذهن مان پرورش دهیم و از هر نوع تفکر منفی و متحجر بپرهیزیم . و به طور حسابی علاوه بر خانه تکانی ، وجود خویش را آراسته کنیم تا آن شاعر بلند اندیش بر ما خورده نگیرد که می گفت :
عید آمد و ما خانه ی خود را نتکاندیم / گَردی نستردیم و غباری نستاندیم
صد قافله رفتند و به مقصود رسیدند / ما این خرک لنگ زجویی نجهاندیم
طوفان بتکاند مگر “امید” که صد بار / عید آمد و ما خانه خود را نتکاندیم (7)
حال ای دردمند ِ آگاه جامعه که هنوز همانند آن افراد ی که کماکان سر در آخور کشیده اند ، قربانی جهل شرک و در بند جور نمرود نیستی ! و همچنن برای مصالح محافظه کارانه خویش دست به توجیه آّبرومندانه نمی زنی و حقیقت را برای آن داشته و نداشته هایت ذبح شرعی نمی کنی ، بدان :
در کنار لباس های رنگین ؛ کهنه پوشانی عریانند ! در کنار غذا های لذیذ و چرب ، سفره هایی خالی از نانِ خشک اند! در کنار خنده های قاه قاه ، اشک هایی بی صدا سوغاتی غم برای چشم اند ! خبر داری که پدری آنقدر دیر به خانه می آید که کودکان او دستان خالی اش را نبینند ؟ شنیده ای که دخترکی با چشمانی پر از حسرت هر روز ساعتی پشت چند ویترین عروسک فروشی می ایستد ؟ ندیدی که پشت نگاه دختر معصوم گل فروش ، نگاه های پر از خنجر بی غیرتان نهفته ؟ می بینی همه دکان ها مملو از جمعیت اند و اکثر مغازه ها پشت ویترین نوشته اند ” قیمت ها مقطوع است ” ! تنها آن دسته از این نگاه معنی ” ندارم ” را خوب می فهمند . . . روز ها به تندی در گذر اند و مشام ما پر است از عطر نوید آمدن نوروز . یادت نرود با همه باید خوشحال و خرم باشیم در این ایام وگر نه در انزوا لذت بردن نه سخت است و نه با ارزش . و من خویشاوند هر انسانی هستم که خنجری در آستین پنهان نکند .
اندوهت را به بادها بسپار ! واپسین روزهای زمستانت بخیر ، دوست چهار فصل من ، آرزو می کنم آخرین نفس باد زمستانی ، غم های کوچک و بزرگ زندگی ات را با خود ببرد و شکوفه های بهاری ، کلبه ی آرزو هایت را پر کند .
ایدون باد ، ایدون تر باد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1)دیوان غزلیات شمس ؛ مولانا ، غزل 549
(2) دیوان اشعار ؛ علی اسفندیاری
(3) قرآن کریم ؛ سوره عنکبوت ، آیه 20
(4) شاهنامه فردوسی ؛ گفتار اندر آفرینش آفتاب ؛ آغاز کتاب
(5) گلستان سعدی ؛ باب اول در سیرت پادشاهان
(6) نهج البلاغه ، خطبه 32 – حضرت علی (ع)
(7) دیوان اشعار ، مهدی اخوان ثالث
:: بازدید از این مطلب : 205
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
مسابقه پیاده روی با بنز
مث ایکه با بنز آلمانی در لندن مسابقه گذاشته ...
با اجازه از سایت میرملاس نیوز
